تحلیل فضایی و مکان یابی اماکن ورزشی با استفاده از gis - مطالعه موردی: منطقه های 5 و 6 شهر اصفهان

پژوهش حاضر دو هدف تحلیل موقعیت مکانی اماکن و فضاهای ورزشی موجود و ارائه الگوهای علمی و عملی به منظور یافتن بهترین اراضی برای ساخت انواع اماکن ورزشی بر اساس معیارهای سازگاری و ایمنی، جمعیت، میزان دسترسی و توجه به حریم اماکن ورزشی موجود هم نوع را دنبال می نمود. در این تحقیق دو منطقه 5 و 6 شهر اصفهان به عنوان محدوده مطالعاتی و کلیه اماکن و فضاهای ورزشی موجود در آن به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از جمع آوری اطلاعات لازم مشخص گردید که سرانه فضاهای ورزشی در محدوده 7/0 متر مربع برای هر نفر بود که این رقم 3/2 متر مربع نسبت به سرانه استاندارد تعیین شده جهانی کمتر می باشد. به منظور انجام عملیات تحلیل فضایی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) استفاده شد که بر اساس آن داده های مکانی و توصیفی گردآوری، پایگاه اطلاعاتی تشکیل و وضعیت مکانی اماکن ورزشی موجود بر اساس هر معیار مشخص شد. نهایتا پس از جمع بندی نتایج به دست آمده از هر معیار، وضعیت کلی موقعیت مکانی هر کدام از اماکن ورزشی موجود در محدوده مشخص گردید که %0 از آنها در وضعیت بسیار نامناسب، %8/57 در وضعیت نامناسب، %3/31 در وضعیت متوسط، %7/9 در وضعیت مناسب و %2/1 در وضعیت بسیار مناسب بودند که این نتایج نشان داد که غالب اماکن ورزشی موجود در محدوده از لحاظ مکانی دارای وضعیت نامناسب و متوسط و در برخی موارد اندک دارای وضعیت مناسب و بسیار مناسب بودند. برای الگوسازی بهینه نیز پس از تشکیل پایگاه اطلاعاتی برای هر معیار نقشه ای تهیه گردید که نهایتا" با جمع بندی نقشه ها، اراضی محدوده به 5 طیف با درجه مطلوبیت بسیار مناسب، مناسب، متوسط، نامناسب و بسیار نامناسب، برای ساخت انواع اماکن ورزشی تقسیم شد. طبق نقشه های به دست آمده برای ساخت زمین های روباز چمن %3، زمین های تنیس %20، پیست های دومیدانی %12، استخرهای روباز %21، پیست های اسکیت %26، سالنهای با کفپوش pvc، پولی یورتان و ... %9، سالنهای با کفپوش موزاییک، سرامیک و ... %3، استخرهای سرپوشیده %13 و برای زورخانه ها %18 از اراضی محدوده در وضعیت بسیار مناسب قرار داشتند. پس از مشاهد? میدانی از این اراضی مشخص گردید که آنها در مناطقی قرار داشتند که مسیرهای ارتباطی، تراکم جمعیتی و عناصر شهری سازگار نسبت به عناصر شهری ناسازگار در مقایسه با سایر مناطق بیشتر و تراکم اماکن ورزشی هم نوع کمتر بود. مدیران ورزشی با تکیه بر نتایج این پژوهش علاوه بر اطلاع از وضعیت مکانی اماکن ورزشی خود در محدوده، می توانند با ضریب اطمینان بسیار بالاتری نسبت به ساخت انواع اماکن اقدام نمایند. همچنین محققان محترم دیگر نیز قادر خواهند بود که با بهره گیری از روش این پژوهش به تحلیل فضایی اماکن ورزشی و مکان یابی آنها در مناطق دیگر بپردازند.